Καλό έργο τέχνης δεν σημαίνει ακριβό, κόντρα στο «ψώνιο του Έλληνα» και στις υψηλές σε σχέση με την Ευρώπη τιμές των έργων τέχνης
Την ώρα που στις δημοπρασίες τα έργα τέχνης χτυπάνε ρεκόρ και τα εκατομμύρια ευρώ πέφτουν βροχή, δυο γκαλερί στην Αθήνα ξεπουλούν αυθεντικά έργα τέχνης σε τιμή ευκαιρίας- προς 70 ευρώ μόνο. Δεν πρόκειται για φαινόμενο της οικονομικής κρίσης, αλλά για την Cheap Αrt, η οποία άρχισε δειλά πριν από 15 χρόνια από μια παρέα και έχει εξελιχθεί σε εικαστικό θεσμό με φανατικούς φίλους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (έχει κάνει άνοιγμα και στη Βιέννη). Κατάφερε να κατακτήσει την αγορά. Να καθιερώσει τα μικρά έργα. Να βάλει σε πολλά σπίτια έργα τέχνης και να δημιουργήσει ένα φυτώριο νέων καλλιτεχνών. Αλλά πάνω από όλα να ανατρέψει δύο παγιωμένες αντιλήψεις: πως η τέχνη είναι ακριβή και ότι απευθύνεται σε λίγους.
«Στην Ελλάδα φοβόμαστε να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη "φθηνό" για τις επιλογές μας. Προτιμούμε να αγοράσουμε μια καρέκλα προς 5.000 ευρώ, ενώ δυο στενά πιο κάτω τη βρίσκουμε με 500. Μας τρομάζει το καλάθι. Έχουμε το ψώνιο ότι το ακριβό είναι και καλό. Το φτηνό δεν ορίζει τα υλικά, αλλά τη δυνατότητα που δίνει στο ευρύ κοινό να αγοράσει έργα τέχνης. Δεν πρόκειται για υπόλοιπα, αλλά για έργα που φτιάχτηκαν ειδικά για την έκθεση» λέει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Γεωργακόπουλος, καλλιτέχνης και εκ των εμπνευστών της Cheap Αrt.
«Απόδειξη αυτού είναι άλλωστε το γεγονός ότι τα έργα πωλούνται προς 70 ευρώ μόνο τις ημέρες της έκθεσης. Μετά τα ίδια έργα διατίθενται προς 150 και 200 ευρώ» εξηγεί η Αγγελική Αντωνοπούλου της a. antonopoulou. art που φιλοξενεί κάθε χρόνο τα μισά έργα της Cheap Αrt.
Η καλή τέχνη δεν είναι απαραιτήτως και ακριβή;
«Όχι βέβαια. "Η άφιξη του Καραϊσκάκη στο Φάληρο" του Βολανάκη που πωλήθηκε πέρυσι σε δημοπρασία στο Λονδίνο προς 2.027.655 ευρώ θεωρώ πως είναι έργο υπερεκτιμημένο», απαντά η κ. Αντωνοπούλου. «Η σχέση τιμήςποιότητας διαβρώθηκε επί σειρά ετών από υπερεκτιμημένα πολλαπλά
ασήμαντης αξίας, μεταξοτυπίες ή γλυπτά διακοσμητικά που έχουν παραχθεί μαζικά σε βιοτεχνίες σε τεράστιους αριθμούς και πωλούνται σε αναντίστοιχες με την ποιότητά τους υψηλές τιμές. Σε αυτό το πλαίσιο αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα γιατί η Cheap Αrt παρουσιάζοντας αυθεντικά και μοναδικά έργα άφησε από την πρώτη κιόλας στιγμή πολύ πίσω τη αυτή λογική», προσθέτει ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος, επίσης καλλιτέχνης και συνιδρυτής του θεσμού.
Γιατί να αγοράσει κάποιος ένα πανάκριβο έργο από την γκαλερί όταν γνωρίζειπως μπορεί να αποκτήσει ένα επίσης αυθεντικό με 70 ευρώ;
«Ένα ακριβό έργο στην ελληνική αγορά με τις ελλείψεις των στοιχειωδών υποδομών υποστήριξης και πέρα από την πραγματική ζήτηση της αγοράς είναι ένα στιγμιαίο αγαθό χωρίς τιμή μεταπώλησης και επομένως χωρίς υπεραξία. Πρόκειται για ένα αγαθό που αφορά μια κλειστή εσωτερική κοινωνία, ένα μικρό αλλά συστηματικό κοινό μερικών δεκάδων ανθρώπων. Σημείο αναφοράς μεταξύ τους είναι ποιος αγόρασε το ίδιο προϊόν- έργο τέχνης πιο ακριβά, ώστε να διαδηλώσει έτσι την οικονομική ευρωστία του. Η γνώση της πραγματικής τιμής ή καλλιτεχνικής αξίας του έργου δεν αποτελεί κριτήριο. Η υπερτιμολόγηση για την ικανοποίηση αυτής της διαστροφής φούσκωσε υπερβολικά το μέτριο έργο και ο θόρυβος του σκασίματος ακούγεται μέχρι τις μέρες μας», επισημαίνει ο Γιώργος Γεωργακόπουλος.
«Μην ξεχνάμε επίσης ότι στην Cheap Αrt δεν πωλούνται έργα μεγάλων διαστάσεων. Για να διακοσμήσει κάποιος το σαλόνι του πρέπει να αγοράσει πέντε και έξι έργα», προσθέτει η Αγγελική Αντωνοπούλου.
Οι χαμηλές τιμές κάνουν καλό στην αγορά;
«Υπήρχαν αρχικά γκαλερί που δεν έβλεπαν με καλό μάτι αυτές τις τιμές, διότι ακριβώς καλούνταν να απαντήσουν στους πελάτες τους το ερώτημα "γιατί να αγοράσω ένα ακριβό έργο όταν μπορώ να αγοράσω με 70 ευρώ". Σήμερα όμως έχει γίνει σαφές πως με τις χαμηλές τιμές ο κόσμος έρχεται πιο κοντά στο αυθεντικό έργο τέχνης. Δεν μπορούν βέβαια να ισχύουν για πάντα τόσο χαμηλές τιμές, όταν 70 ευρώ είναι το κόστος παραγωγής», εκτιμά η ζωγράφος Νατάσσα Πουλαντζά. Παραδέχεται ωστόσο πως «οι τιμές των έργων τέχνης είναι ελαφρώς παράλογες για τα ελληνικά δεδομένα. Στην Ευρώπη, αν και το βιωτικό επίπεδο είναι πιο υψηλό, οι τιμές είναι πιο χαμηλές».
ΙΝFΟ
Cheap Αrt (Θεμιστοκλέους και Α. Μεταξά 25, τηλ. 210-
3817.517) και a. antonopoulou. art (Αριστοφάνους 20, 4ος, τηλ. 210-
32149.94) από 2 έως 23 Δεκεμβρίου.
Ίντερνετ: http://www. cheapart.gr. Εγκαίνια επετειακών εκδηλώσεων απόψε στο Τhe Αrt Foundation (Νορμανού 5) με αρχειακό υλικό.
Πρωτιά από Έλληνες στη Γερμανία
Την αρχή έκανε στις 13 Δεκεμβρίου του 1986 μια παρέα από δέκα φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών στο Μπραουνσβάικ της Γερμανίας. Μάζεψαν σε ένα ατελιέ τα έργα που δεν είχαν καταφέρει να πουλήσουν και τα αντάλλαξαν. Όσοι πάλι αρνήθηκαν να τα ανταλλάξουν, τα πούλησαν έναντι 30, 50 ή 100 μάρκων. «Η ιδέα συνεχίστηκε και τις επόμενες χρονιές, ενώ η παρέα ολοένα και μεγάλωνε», θυμάται ο Γιώργος Γεωργακόπουλος, μέλος εκείνης της παρέας. Το εγχείρημα δε μεταφέρθηκε στην γκαλερί που ίδρυσαν τέσσερις από τους φίλους στο Αμβούργο (1991-1994). «Για πρώτη φορά ο όρος Cheap Αrt χρησιμοποιήθηκε στην Αθήνα το 1995, όταν διαθέσαμε το ατελιέ μας- τον χώρο όπου και σήμερα φιλοξενείται η διοργάνωση, στα Εξάρχεια- για την πρώτη πιλοτική έκθεση. Ο στόχος μας εδώ ήταν να ανοίξουμε τις πόρτες στο ευρύ κοινό».
Σε αριθμούς
15χρόνια διοργανώνεται η Cheap Αrt 400καλλιτέχνες (φέτος 150)
30.000έργα σε 15 χρόνια 4.500- 5.000επισκέπτες ετησίως 700- 800οι αγοραστές ανά έτος 2.000έργα διατίθενται κάθε χρόνο 2,5έργα αντιστοιχούν σε κάθε αγοραστή80%των έργων πωλείται ετησίως
